Rhynchophorus cinsinin bilinen dokuz türünün içinde altı tanesi palmiye türü ağaçlara saldıran zararlı türlerdir.
Özellikle iki tür İki tür, Rhynchophorus Ferrugineus ve Rhynchophorus Palmarum, EPPO zararlı listesinde A1 ve A2 listesinde yer almaktadır. Bu iki tür de Türkçe literatürde birkaç farklı isim ile anılmaktadır. İki cinsin görünen temel farkları renkleridir.
Özetle palmiye böcekleri olarak adlandırabileceğimiz Rhynchophorus türü böcekler Seylan Kaşusu (Areca catechu), Kara Şeker Palmiyesi (Arenga pinnata), Asya’nın sıcak iklimlerinde yetişien Yelpaze Palmiyesi (Borassus flabellifer), Balık Kuyruğu Palmiyesi (Caryota maxima), Cevizli Palmiye (Caryota Cumingii), Hindistan Cevizi (Cocos Nucifera), Malezya, Filipinler ve Avusturya’da yetişen geniş yapraklı Malezya Palmiyeleri (Corypha Gebanga, C. Elata ), Afrika Yağ Palmiyesi (Elaeis guineensis), Avusturalya Yelpaze Palmiyesi (Livistona decipiens), Çin Yelpaze Palmiyesi (Livistona Chinensis), (Livistona subglobosa ), Sagu Palmiyesi (Metroxylon Sagu), Asya Palmiye Türlerinden (Oneosperma horrida ve Oneosperma Tigillaria), Kral Palmiye (Oreodoxa Regia), Yalancı Hurma Ağacı (Phoenix canariensis), Hurma Ağacı (Phoenix dactylifera), bir başka Hurma Ağacı Türü (Phoenix Sylvestris), Lahana Palmiyesi (Sabal Umbraculifera), Telli Palmiye (Trachycarpus Fortunei) ve ülkemize ithal edilen bir başka palmiye türü Meksika Yelpaze Palmiyesi (Washingtonia Robusta) gibi bitki türlerine zarar vermektedir. Bu bitkileri konukçu olarak kullanmaları yüzünden zarar vermektedirler.
Hortumlu Kırmızı Palmiye Böceği, Rhynchophorus Ferrugineus
Rhynchophorus Ferrugineus, kırmızı renklidir. Bir çok isim ile anılmaktadır. Kırımızı hortumlu palmiye zararlısı, Asya hurma hortumlu böceği, hurma zararlısı, Hurma kırmızı hortumlu böceği, Hindistancevizi hortumluböceği zararlısı olarak Türkçe literatürlerde karşılaştığımız isimlerinden bazılarıdır. Bu tür Hindistan cevizi ticaretine ve özellikle Suudi Arabistan’nın hurma üretimine yüz milyonlarca dolar zararlar vermektedir. Kıbrıs, Yunanistan, Mısır, Fransa, İsrail, İtalya, Ürdün, İspanya ve Türkiye'de de mevcuttur.Hortumlu Siyah Palmiye Böceği, Rhynchophorus Palmarum
Rhynchophorus Palmarum ise daha çok koyu hatta siyah renkli bir Rhynchophorus türüdür.
Rhynchophorus Ferrugineus "kırmızı hortumlu palmiye böceği" cinsine Türkiye’de ilk defa Mersin ilinde hurma ağaçlarında rastlanmıştır. Bu sebeple, hurma kırmızı hortumlu böceği olarak ta adlandırılmıştır.
Kırmızı Palmiye Böceğini Tanımak İçin;
Kırmızı Palmiye Böceğinin yumurtaları beyaz krem rengi arasındadır. Uzun ve oval biçimlidir. Ortalama 2.5 mm - 2.7 mm boylarındadır. Eni de yaklaşık 1.0 – 1.2 mm arasındadır.
Palmiye ve hurma ağacı türlerine esas olarak larvaları zarar verir. Bir dişi hayatı boyunca 300’e yakın fazla yumurta bırakır. Dişiler 25-27 derecede yılda 3 kez yumurta bırakabilirler. Yumurtaları yaprakların gövde ile birleştiği yere bırakırlar. Yumurtalar 40 derece sıcakta dahi gelişebilirler. Çıkan larvalar yaprak bağlantılarını ardından gövdeyi kemirir. Larvalar 1 ila 3 ay arasında larva olarak kalırlar. Bu şekilde önlem alınmazsa palmiyeleri devirecek kadar zarar verirler. Bu dönemde larvalar bitkinin gövdesinin herhangi bir yerinde tespit edilebilir. Bu aslında kötü haberdir. Çünkü larva döneminde bitkinin dışından gözükmezler.
Zararlı, daha sonra koza şekline geçen böcek sıcaklığın 13-14 dereceye ulaşması ile kozadan çıkıp ergen haline dönüşür.
Kırmızı Palmiye Böceği Mücadelesi
Kimyasal savaşı oldukça zor bir zararlı olan Hortumlu Kırmızı Palmiye Böceği ağaçlarda tespit edilmesi ile önerilen en etkili önlem bulaşık ağaçların kesilip yakılarak bölgeden uzaklaştırılması olmuştur.
Başarılı kimyasal yöntem için ağacın bulunmaktadır.
Sağlıklı palmiye ve hurma ağaçlarını korumak ilk esastır. Bu sebeple ergen bireylerin yayılmasını engellemek için ağaçlar ilaçlanır.
Tüm ağaç yüzeyi, bilhassa yaprakların ağaç gövdesi ile birleştiği bölgeler ilaçlı su ile ıslatılır. Ağaç başına 20-30 lt ilaçlı su kullanılır. Zarar belirtileri gösteren palmiye ağaçlarının gövde ve büyüme bölgeleri henüz zarar görmemişse insektisit uygulanır. Spray olarak uygulanan insektisitler ölü yaprakların budandığı ve gövdede zararlı bölgelere uygulanır. Ağacın içi, büyüme noktaları çok zarar görmüşse ağaç derhal kesilerek bölgeden uzaklaştırılarak yakılmalıdır.
Sağlıklı ağaçların budama bölgeleri koruyuculuk adına budamalardan sonra yine spray insektisitler ile ilaçlanmalıdır.
Ağacın suyu daha iyi emdiği bahar ve yaz aylarındaysa ağacın toprağa girdiği bölgede çember şeklinde 20- 30 cmlik bir çukur açılarak ağaç başına 10-20 lt ilaçlı suyla doldurularak ilaçlanır. Bu yapılırken bir yandan da matkapla ağaç gövdesine toprağa yakın bir yerinden 4-5 adet 1 cm lik 45 derecelik delikler açılarak bu deliklere uygun dozda insektisit verilir. Yeni bulaşmaları engellemek amacıyla bu işlem 25 günde bir tekrar edilmelidir.
Biyolojik mücadele de ihmal edilmemelidir.Zararlının ağaçlarda gözükmesi ile beraber ergün sayısının azaltılması için feromon tuzakları kullanılır. Bölgeye sıklıkla yerleştirilecek tuzaklar yıl boyu çevrede tutulur. Yakalana sayıya göre Hortumlu Kırmızı Palmiye Böceği sayısı kontrol edilir.
Ülkemizde daha önceleri bu kadar yoğun bulunmayan Hortumlu Kırmızı Palmiye Böcekleri özellikle belediyelerin yurtdışından sıklıkla Palmiye ve Hurma ağacı ithali yapmasından kaynaklı olarak artmıştır. En çok Mısır ve Çin’den ithal edilen ağaçlar ile gelen Palmiye Böceklerinin zararının en aza indirilmesi için yerli Palmiye ve Hurma ağacı üretimine önem verilmesi ve ithalin azaltılması en iyi seçenek olacaktır.
